موضوعات و ملاکات حکم در فقه هنر

نویسنده

  • محمد جواد فاضل لنکرانی استاد درس خارج حوزه علمیه قم
چکیده مقاله:

‌‌در این نوشتار ابتدا درباره لزوم تغییر نگاه به هنر سخن به میان می‌آید که از شکل صرفاً یک ابزار تجمل به‌صورت یکی از ضرورت‌های حیات اجتماعی امروز درآمده است. سپس با قرار دادن فقه هنر در ذیل فقه اجتماعی (نه فقه فردی)، موضوع و ملاکات این بخش از فقه را متفاوت از موضوع و ملاکات فقه تعبدی می‌داند، به‌گونه‌ای که چون بخش عمده فقه اجتماعی غیرتعبدی است، ملاکات احکام آن هم باید استخراج و بر اساس آن نظر دهی شود. در ادامه با اشاره به اینکه برخی از عناوین موجود در روایات، به‌صورت استقلالی مدنظر شارع نبوده است و ذیل عنوان دیگری به نام عنوان «مافوق» واقع می‌شده‌اند که موضوعیت دارند؛ غنا، موسیقی و مجسمه‌سازی نیز از همین شمار هستند. به عبارتی غنا و مجسمه‌سازی اگر ذیل عنوان «لهوالحدیث»، «اضلال عن سبیل‌الله»، «قول زور» و ... قرار گیرد، حرام خواهد بود و فی‌نفسه حرمتی ندارد. کما اینکه نی و بربط و مزمار و سایر آلات نوازندگی هم اگر ذیل عنوان «آلات لهو» واقع شود، حرام است و در غیر این‌ٌصورت همین عناوین حکم حرمت ندارند. هدف از طرح این مباحث، گسترش و تحلیل «روش اجتهاد در فقه هنر» است. در این نوشتار ابتدا لزوم نگاه فقیه به هنر را به‌عنوان ضرورت مطرح و سپس ملاک‌های موجود در فقه هنر را بررسی می­کنیم بعد درباره عناوین مستقل یا عناوینی که زیرمجموعه عنوان دیگری قرار دارند مباحثی را مطرح می­نماییم. به‌مقتضای کار هنری مقاصد گوناگون یا مسئله مزاح و شوخی پیش می­آید لذا فقیه باید در صدور احکام به این نکات توجه کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ملاکات تشخیص موضوعات احکام

در معروض حکم شرعی، مولفه های مختلفی وجود دارد که بررسی معیارها و عوامل موثر در تشخیص آنها موضوع اصلی این رساله است. در فرایند استنباط احکام شرعی، همان گونه که بحث از حکم ضروری است، بحث و بررسی راجع به «معروض یا موضع حکم» و آنجه در تعیین این معروض دخالت دارد نیز اجتناب ناپذیر است. از این رو تعیین معیارها و مراجع معتبر در تشخیص آن مهم و ضروری است. دامنه این تحقیق، اصول و فقه امامی است. رساله حاضر...

15 صفحه اول

پیکره‌بندی موضوعات، عناوین و حوزه‌های معرفتی هنر

در مباحث معرفتی، تبویب و شاخه‌بندی علوم، بحث بسیار مهم و کارسازی است؛ تبویبی که نخستین ‌بار با تقسیم علم به علوم نظری و عملی آغاز شد و در سیر تطور و تحول معانی و علوم، تقسیمات گسترده‌تری را نیز پذیرا شد. جهان هنر نیز به دور و بی‌بهره از این تبویب و تدوین نبود. تبویبی که همچون علوم دیگر با ارسطو آغاز شد؛ زیرا او افزون بر وجه نظر و عمل، وجه دیگری نیز برای انسان قائل شد: وجه ابداع. فن‌الشعر یا...

متن کامل

زمینه‌مندی اجتماعی- فرهنگی موضوعات و آثار در پژوهش‌های تطبیقی هنر

چکیده زمینه و بستر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که آثار هنری بدان تعلق دارند، از عوامل و وجوه مهمی است که اگر در مطالعات تطبیقی هنرها وارد شود و به دقت مورد بررسی قرار گیرد، بر غنای تبیین‌ها و دستاوردهای نظری این نوع پژوهش‌ها خواهد افزود. این دست مطالعات تطبیقی نیز می‌تواند با توجه به خصوصیات نشانه‌گذارانه آثار هنری، به حصول درک بهتر و عمیق‌تری از هنر و فرهنگ ملی، منطقه‌ای، قومی و محلی منجر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1396  شماره 10

صفحات  25- 42

تاریخ انتشار 2018-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023